Leesverslag stromingsboek: Kaas - Willem Elschot

Algemene informatie

Kaas Willem Elsschot
2012 jaar van uitgave, Noordhoff Uitgevers BV, Groningen/Houten, eerste druk 1933
91 bladzijden
Genre: Novelle
Stroming: Nieuwe zakelijkheid

Samenvatting: 
Frans Laarmans is een simpele man en niet erg bijzonder goed in iets. Hij heeft een klein baantje, maar het mag allemaal geen naam hebben. Zijn leven wordt ingrijpend veranderd als hij via zijn rijke kennis Van Schoonbeke een baan aangeboden krijgt als kaashandelaar. Dankbaar neemt Laarmans de baan aan, zijn vrouw raadt hem echter aan om zijn oude baan niet meteen op te zeggen, voor als het mis loopt. Laarmans regelt een doktersverklaring waarin staat dat hij een zenuwziekte heeft, en dat hij 3 maanden niet hoeft te werken. Hij zorgt dat het allemaal heel echt lijkt, want hij wil niet dat iemand erachter komt dat hij een andere baan heeft gekregen. 

Hij heeft nog geen geld voor een officieel kantoor, dus richt hij thuis (hij woont in Antwerpen) een kamertje in. Op een gegeven moment hoort Laarmans dat de kaas is aangekomen. De volgende ochtend wordt hij opgebeld door iemand die wil weten waar de kaas naar toe gebracht kan worden. Laarmans laat zich ompraten om de kazen op te laten slaan. De man van de opslagplaats geeft hem een doos met proefmonsters en de andere 369 kisten worden nu dus opgeslagen in een kelder. 

Het verkopen lukt niet, hoewel iedereen die een stukje krijgt zegt hoe lekker de kaas wel niet is. Laarmans benoemt door het hele land agenten die kazen moeten verkopen, maar hij krijgt van niemand bestellingen door. Iedereen denkt dat Laarmans het erg goed doet, terwijl hij steeds meer in het nauw komt. 

De agenten die Laarmans aangesteld heeft om kazen te verkopen, geven nog steeds geen bestellingen door. Laarmans heeft er genoeg van en stopt ermee. Hij stuurt de kazen terug.
De handelswereld ik niks voor hem. Als alle kazen net afgevoerd zijn krijgt hij van een agent alsnog een bestelling van 4200 kilo, dat is wel ironisch. Laarmans pakt zijn oude baan weer op. En huize Laarmans heeft voorlopig meer dan genoeg van kaas! 

(http://www.scholieren.com/boekverslag/53525) 


Verwachtingen
Ik zocht nog een boek voor mijn leeslijst dat niet te lang en te moeilijk was. Een vriendin had dit boek al gelezen en raadde het aan. Dus besloot ik het ook maar te lezen. Ik verwachtte niet veel van ‘Kaas’ omdat ik geen idee had waar het over zou gaan. Zou het boek echt over kaas gaan of wordt het figuurlijk bedoeld? 


Motieven en thema
Motieven: 
In dit boek is een motief de onvrede van de hoofdpersoon over hoe hij in de maatschappij staat.  Frans vindt dat hij het niet goed heeft en hoopt het te kunnen maken in de zakenwereld als handelaar in kaas. Hij komt na verloop van tijd er achter dat het zakenwereldje niet zo eenvoudig in elkaar steekt en dat hij er niet geschikt voor is. De zakenwereld zelf speelt ook een grote rol in het boek, en is dus ook een motief.

Thema: 
De verandering van het leven van een man die zijn ambities nastreeft.


Beoordeling
Schrijfstijl: Het boek is geschreven vanuit de ik-persoon. De zinnen waren duidelijk en niet te lang. Het is geen modern boek maar toch was het taalgebruik prima te begrijpen.

Personages:

Frans Laarmans: Hij is uitgekeken op zijn saaie ambtenarenbaantje. Opzich heeft hij een prima leventje alleen is het wel toe aan iets nieuws. Als Van Schoonbeke hem een kans aanbiedt om in de handel te gaan neemt hij dat dan ook met beide handen aan. Hij is echter niet gemaakt voor de zakenwereld, dus keert hij terug naar zijn oude bestaan.

Van Schoonbeke: Een vriend van de broer van Frans Laarmans. Hij bood Frans de kans aan om kaashandelaar te worden. Zonder hem had Frans dus niks mee gemaakt.

Ruimte: Het verhaal speelt zich af op verschillende plaatsen in Nederland en België.  Bijvoorbeeld in het huis van Laarmans in Antwerpen, op straat en op zijn werk.

Eindoordeel
Ik vond het een leuk boek, er waren niet echt saaie stukken maar dat komt natuurlijk ook omdat het maar een heel dun boek is. Het bleek uiteindelijk wel over kaas te gaan. Het speelde eigenlijk meer een rode draad door het verhaal. Aangezien ik geen verwachtingen had omdat ik geen idee had wat ik me er bij voor moest stellen, is er ook niks uitgekomen. Toch ben ik aangenaam verrast, als ik het boek een cijfer moest geven, zou dat ongeveer een 7 zijn.

Is Max Havelaar van Multatuli representatief voor de Romantiek?

Is Max Havelaar van Multatuli representatief voor de Romantische literatuur?

'Max Havelaar' van Multatuli is een bekend boek uit de 19e eeuw. Een boek dat gaat over de onderdrukking van het volk in Nederlands-Indië. De hoofdpersoon 'Max Havelaar' wordt in Lebak aangesteld als assistent-resident. Hij ziet dat de regent het volk onderdrukt en uitbuit, en is hier sterk op tegen. 

Na de industriële revolutie was er een grote ontevredenheid ontstaan onder de bevolking. Zij waren ontevreden over het leven dat zij leidden. Arbeiders leefden met veel mensen in kleine huizen. De hygiëne was zeer slecht en daardoor heerste er veel ziekte en armoede. Zo kregen de armen het steeds slechter, maar de rijken werden steeds rijker. Door de smerige maatschappij werd de natuur steeds meer verheerlijkt. Dit gebeurde in de Romantiek. De romantiek is een stroming die ontstond als reactie op de Verlichting. Als reactie op het eeuwige verstand en de rede, kwamen emotie, verbeelding en intuïtie nu centraal te staan. Er is veel aandacht voor natuur en ook komen er vaak mysterieuze en mystieke thema’s in voor. 

Vriendschap, liefde en gevoel zijn het allerbelangrijkste en in de boeken is er veel aandacht voor het beschrijven van de karakters van de personages. Zo ook in Max Havelaar van Multatuli. Max Havelaar is een gevoelige man. Hij kan slecht tegen onrecht en is een dromer die vaak op zijn gevoel afgaat. Wanneer hij wordt aangesteld als assistent-resident van Lebak houdt hij een toespraak tegen het volk. Hij wil hun vriend zijn en met zachte maar strenge hand te handhaven. Hij probeert door het hele boek heen zich te gedragen als een vriend van het volk, maar hij moet uiteindelijk de regent aanklagen.

Een ander kenmerk van de Romantiek is humor. Dit zie je vooral terug in de stukken waar Droogstoppel aan het woord is. Batavus Droogstoppel is, in tegenstelling tot de romantische Max Havelaar, een chagrijnige, pessimistische man. 

Als laatste is natuurlijk de Max Havelaar representatief voor de romantiek omdat in heel het boek de afzet tegen de politiek centraal staat. Het tegengaan van politieke onderdrukking is denk ik wel het belangrijkste thema in het boek. In het boek wordt het Indonesische volk onderdrukt door de Nederlanders. Max Havelaar is hier erg op tegen en probeert de onderdrukking tegen te gaan.

Max Havelaar is dus wel degelijk representatief voor de Romantiek. Door de vele aandacht aan vriendschap, liefde en het gevoel, door de humoristische stukken en natuurlijk doordat het hele boek een protest is tegen de Nederlandse regering in Nederlands-Indië, die daar de bevolking onderdrukt. Ook is de natuur een vaak terugkerend aspect in het boek. Daarom denk ik dat Max Havelaar van Multatuli wel representatief is voor de Romantiek. 

Opdracht leesgroep. Het leven uit een dag, A.F.Th. van der Heijden

Gemeenschappelijk deel

Wat waren jullie verwachtingen? In welke mate zijn die uitgekomen?
Wij verwachten dat dit een interessant boek is, het gaat over een totaal ander leven, een leven waar elke daad éénmalig is en je dus niks een tweede keer kan doen. Dit komt doordat het leven maar een dag duurt. Omdat je alles in je leven maar één keer meemaakt in dit boek denken we dat we heel veel te maken zullen krijgen met keuzes die de hoofdpersonen zullen maken en dat dit interessant is om te weten omdat je eigenlijk bij elke keuze die je maakt goed na moet denken omdat het zomaar over kan zijn. Toen wij aan meneer Philipsen vertelden wat voor boek we hadden gekozen was hij erg enthousiast. Hij zei meteen dat het een mooi en indrukwekkend boek was. Hierdoor hebben wij ook een hogere verwachting van het boek.
Onze verwachtingen zijn grotendeels uitgekomen want we vonden het inderdaad een interessant boek met een verrassend einde. Het is leuk om te zien hoe dit leven verschilt met dan van ons en wat de karakters met de keuzes doen die ze hebben.


Geef een titelverklaring.
Het boek gaat over een leven op aarde dat maar één dag duurt. En misschien kan het ook nog een dubbele betekenis hebben, bijvoorbeeld als je gaat kijken naar iemand en daarvan een dag meeloopt dan kan je dat ‘het leven uit een dag van …’ noemen, in dit geval dus het leven uit een dag van Benny.


Bespreek de personages.
Benny: dit is de hoofdpersoon van het boek. Je volgt het verhaal van zijn leven. Hij gelooft niet alles wat iedereen tegen hem zegt en hij luistert niet naar iedereen maar wil juist zelf ontdekken hoe het is, hij is eigenwijs en wil meer weten van wat er na de dood komt. Hij gelooft niet in de hel maar hij gelooft juist in dat er niks is (aan het einde van het boek). Hij maakt zijn eigen regels op.
Gini: in het begin is ze nog een erg onschuldig, klein meisje dat nog niet veel weet van wat ze moet doen met haar dag. Ze kwam ook eerst op rollenschaatsen en kwam emotioneel uit de biologie klas. Maar na een aantal uur ontwikkelt ze zich tot vrouw en verdwijnt het onschuldige een beetje maar niet helemaal want tijdens de moord op een oude man is ze er niet echt met haar hoofd bij, waardoor ze later ook in de hemel komt en niet in de hel.
Scant: een blinde man, Benny ontmoet hem als eerst in het café waar hij ook Gini ontmoet. Zijn zintuigen zijn heel sterk ontwikkeld omdat hij ook blind is. Aan het begin van het boek heb je erg veel medelijden met hem, omdat hij een best wel zwaar leven heeft en uiteindelijk ook vermoord wordt maar aan het einde van het boek gaat het medelijden weg omdat het blijkt dat hij de twee geliefden met opzet uit elkaar heeft gedreven.

Bespreek zaken als: setting, perspectief, open plekken, enzovoort.
Het lijkt op een plek die gelijk is aan de aarde maar ook weer niet want er wordt de hele dag door gebouwd en er wordt telkens ook weer iets veranderd maar de hel die zou je wel kunnen vergelijken met onze wereld.
Het wordt verteld uit het hij-perspectief, behalve in de brieven (daar is het een ik-persoon).
Open plekken zijn als Benny uit de stoel komt en hij weer gewoon op straat loopt dan denk je dat hij het overleeft heeft terwijl je er na een tijdje achterkomt dat hij in de hel zit. En je vraagt je aan het einde van het boek ook vaak af waar Gini zich bevindt, wat ook een open plek veroorzaakt.


Bespreek het thema en eventuele motieven.
Het thema kan zijn hoe de liefde tot stand kan blijven door herhaling want in het boek krijg je te maken met twee geliefden die zelfs na het leven van één dag nog steeds van elkaar houden en alles daarvoor over hebben om bij elkaar te blijven en ook al moeten ze dit doen door in eeuwige herhaling te leven. Een tweede thema kan de relativiteit zijn want de aardse tijd daar (het leven van een dag) dat staat tegenover de tijd in de hel, wat zij als een eeuwigheid zien, en wat je kan vergelijken met het de tijd van het leven bij ons op aarde. Bovendien is ontevredenheid komt dat een groot deel voor in het boek want de hoofdpersonen zijn ontevreden met het leven van een dag en willen alleen maar meer, ze nemen er geen genoegen mee.
Het belangrijkste motief is licht en schaduw want elke persoon gebruikt de schaduw als klok, dat komt heel vaak terug in het boek. Een ander motief is de onherhaalbaarheid, dat komt ook in het hele boek terug. Dit motief verdwijnt aan het einde van het boek want aan het einde van het boek wordt het alleen maar herhaling doordat Benny in de hel komt.

Geef een oordeel over het boek.
Het boek verbaasde ons enorm. Dat het boek fictie was verbaasde ons enorm, aangezien er niet veel fictie voorkomt in de Nederlandse literatuur. Natuurlijk is niet alles verzonnen, aangezien verschillende geloven al zeggen dat de hel en de hemel ook echt bestaan. Toch speelt de schrijver heel erg met de morelen van mensen. De man die de moord intentioneel pleegt komt in de hel terecht, terwijl zijn liefje Gini in de hemel komt, aangezien die het niet met duidelijke opzet had gepleegd (moreel argument). Je ging hierdoor als lezer ook erg nadenken over hoe je de man zijn lot zou kunnen veranderen. Zouden ze ook samen in de hemel zijn kunnen gekomen? Had Gini ook nog iets vreselijks moeten doen om zo samen met Benny in de hel te komen? De schrijver heeft dit erg mooi gespeeld. Het realiteitsgehalte valt te bespreken (realistisch argument). Het leven duurt op aarde (vaak) niet een dag en wordt voor mensen berekent op zo'n 80 jaar. In het boek duurt het leven volgens Benny (en de priester) maar één dag. Daarna is het over en gaan ze naar de hemel, of als ze iets slechts doen, naar de hel.

We vinden het verhaal erg mooi geschreven, omdat je jezelf snel kon verliezen in het verhaal. Je kon jezelf goed verbeelden hoe de wereld in elkaar zat, in plaats ervan dat alles al voor je verzonnen was (esthetisch argument). Alles wordt erg duidelijk beschreven, maar toch heb je vrede met alle dingen die worden genoemd. Als je ons hier op aarde nu zou vertellen dat het leven maar één dag duurde, zouden we allemaal gek worden. Echter het boek lezende, hebben we er een soort vrede mee en klinkt het zelfs nog wel mooi.

Persoonlijk deel

Hoe verliep het proces van de discussie? Wat ging goed, wat kon beter?
De bespreking ging goed. We gingen er snel doorheen, omdat we het over de meeste dingen eens waren. We vonden het allemaal een leuk boek, en hadden een beetje dezelfde gedachten over bepaalde stukjes uit het boek. Wij waren vrij laat met een boek kiezen. Ook waren er in de mediatheek maar twee boeken en wij waren met z'n vieren, dus dat was even een klein probleempje. Uiteindelijk hebben we allemaal het boek kunnen krijgen. Dus opzich konden we eerder beginnen, maar verder verliep de samenwerking prima. 

Wat heb je geleerd van deze opdracht? 
Ik heb geleerd om beter samen te werken. Door het luisteren naar de mening van anderen over hetzelfde boek, krijg je soms nieuwe ideeën over het boek. Normaal lees je een boek, schrijf je een verslagje en doe je verder niks meer met het boek. Nu nog drie anderen het boek hebben gelezen en je de mening van de anderen hebt gehoord, blijft er meer van het boek hangen. Dat vind ik wel fijn voor volgend jaar. 

Welk leesniveau heeft jullie boek? Hoe goed kon je hier mee over weg?
Ons boek had leesniveau 4. Ik weet normaal niet zo goed welk niveau ik lees. Ik denk dat ik meestal niveau 3 lees. Dus ik dacht dat 4 wel lastig zou zijn; dat er veel moeilijke woorden of veel literaire uitdrukkingen zouden zijn. Maar dat viel mee. Ik had er in elk geval niet echt last van.

Op welk leesniveau wil je insteken met je volgende boek? Welk boek/welke schrijver ben je van plan te gaan lezen?
Ik blijf het liefst bij niveau 3 of 4. Ik houd niet meer zo van lezen en al helemaal niet van moeilijke boeken. Ik kan me beter verdiepen in een makkelijker boek. Het maakt mij niet uit welk niveau ik lees, zolang het een leuk boek is. 
Ik weet nog niet welk boek ik wil gaan lezen. Ik hoorde dat 'Bezonken rood' een leuk boek is, dus misschien dat ik die wel ga lezen. 

Opdracht Literatuur Verlichting

Reisverhaal

De stralen van de zon worden weerspiegeld door het zeeoppervlak en schijnen op mijn gezicht. Ik doe mijn ogen open en kijk om me heen. Ik zie niemand. Het enige wat ik zie is blauw. De blauwe zee en de blauwe lucht, die van elkaar worden gescheiden door de horizon. Ik drijf op mijn bootje. Ik ben op de vlucht. Op de vlucht voor de hectische en oneerlijke maatschappij waar wij in leven. Ik ben op zoek naar rust en vrede. Waar ik heen ga weet ik niet. Ik was van plan om niet ver te reizen. Naar Frankrijk of Spanje, maar daar ben ik weken geleden al langs gevaren. Ik zie iets verschijnen aan de verre horizon. Ik zie eindelijk weer land.

Na een dag gevaren te hebben, kom ik aan op het voor mij nog onbekende land. Welk land zou dit zijn? Iets in Afrika misschien? Of Zuid-Amerika? Ik zet mijn voet aan land. Ik kijk om me heen, zoekend naar een teken van leven. Het enige wat ik zie, zijn bossen en wat insecten. Ik besluit om verder over het strand te lopen. Dan zie ik iets in de verte. Ik ren er heen, maar nu ik halverwege ben, sta ik ineens stil. Wat als dit helemaal geen land is? Wat als dit een eiland is waar kanibalen wonen? Dan is het niet slim om naar hen toe te gaan. Maar wat moet ik dan? Ik kan niet meer veel langer zonder water en eten. Ik draai me om om verder te lopen, maar er staat plotseling een klein jongetje voor me. Hij spreekt een taal die enigzins op engels lijkt. Het enige wat ik van hem begrijp, is dat hij wil dat ik hem volg. Ik loop achter het jongetje aan en we komen bij een soort dorpje. Het hele dorpje ziet er uit als een oude Romeinse stad. Het jongetje brengt mij naar een soort grote tempel. Daar moet ik wachten tot er een man naar me toe komt. Hij geeft me een hand en snapt dat ik zijn taal niet begrijp. Dus begint hij ineens Nederlands tegen me te praten. Ik vraag hem hoe het kan dat hij Nederlands spreekt. Hij zegt dat hier geen onderscheid wordt gemaakt tussen verschillende culturen en dat iedereen een beetje van iedere cultuur in zich heeft. Iedereen spreekt hier dus iedere taal, ieder geloof mag hier open en bloot worden geuit. Het enige dat belangrijk is, is respect. Protestanten en Katholieken, Joden en Islamieten, zwart en wit, alles leeft hier in vrede naast elkaar. Ik verbaas me om de harmonie die hier in dit dorp is. Als ik de man vraag waar ze van leven zegt hij: "Van alles wat de natuur ons geeft.". Ik vraag waar ze dan handelen want ik ben nog geen winkel of markt tegen gekomen. Hij vertelt dat ze niet iets kennen als geld. Iedereen zorgt voor iedereen. De man blijkt de burgemeester te zijn en vraagt hoe lang ik in het dorp blijf. Ik vertel hem dat ik de weg naar huis niet ken dus vraagt hij waarom ik niet gewoon blijf. Ik ben een beetje verbaasd van het plotselinge aanbod, maar dan bedenk ik me: Ik wilde weg van de hectiek. Ik was op zoek naar rust en vrede. Dat heb ik nu gevonden, dus ik besluit te blijven. Ik heb eindelijk gevonden waar ik altijd al naar op zoek was in mijn eigen samenleving. Ik heb mijn thuis gevonden.